(
សេចក្តីសង្ខេប )
ក្នុងកាលកន្លងមកយូរអង្វែងហើយនោះ
មានពាណិជម្នាក់ឈ្មោះកុលភទ្ទកុមារនៅក្នុងនគរអមរវតី ។ ថ្ងៃមួយ កុលភទ្ទកុមារពាណិជ
បានបរទេះទៅកាន់នគរផ្សេងទៀត ដើម្បីជួញជាមួយពាណិជបរទេះដូចគ្នា ប្រមាណមួយពាន់នាក់
កំពុងតែបរទេះតាមផ្លូវ ស្រាប់តែអ្នកប្រទះឃើញព្រះពុទ្ធបដិមាមួយអង្គដែលគេបានសាងពីដីស្អិត
ក្នុងទីអារាមមួយដែលគេតាំងនៅក្នុងព្រៃក្បែរផ្លូវរទេះ ។ ព្រះពុទ្ធបដិមានោះ
បាក់ម្រាមព្រះហស្តមួយ ទើបព្រះពោធិសត្វបានច្របាច់ដីស្អិតលាយនឹងប្រេងល្ង
តម្រាមព្រះហស្តព្រះពុទ្ធមដិមានោះ ឲ្យបានពេញលេញដូចដើមវិញ ហើយអ្នកបានបូជាដោយទៀនធូប
និងកម្រងផ្កាជាដើម ចំណាយទ្រព្យប្រាំបីកហាបណៈប្រគល់ឲ្យទាសីម្នាក់ថែរក្សា
ជាតម្លៃគ្រឿងសក្ការបូជាផ្សេង ៗ អ្នកតាំងសេចក្តីប្រាថ្នាថា “
សូមកុំឲ្យសត្រូវទាំងឡាយមានមកចំពោះមុខខ្ញុំបានឡើយ
ដោយអានិសង្សនៃការកសាងម្រាមព្រះហស្តនេះ នៅជាតិជាទីបំផុត ខ្ញុំសូមឲ្យបានត្រាស់ជាព្រះពុទ្ធ
១ អង្គស្រោចស្រង់សត្វលោក ”។
ព្រះពោធិសត្វប្រកបជីវភាពរបស់ខ្លួន
ប្រកបដោយសេចក្តីសុខក្សេមក្សាន្តដរាបដល់អស់អាយុ បានទៅកើតក្នុងឋានសួគ៌ទេវលោក
លុះអស់អាយុបានមកចាប់បដិសន្ធិក្នុងឧទរនៃអគ្គមហេសី នៃព្រះបាទក្រុងពារាណសី ព្រះនាងទ្រង់គភ៌គ្រប់ទសមាសហើយ
ប្រសូតព្រះរាជបុត្រប្រកបដោយលក្ខណៈប្រសើរ ។ លុះព្រះកុមារចំរើនវ័យឡើង
ទ្រង់មានអនុភាពជាអស្ចារ្យចម្លែក ទោះបីសេះក្តី ដំរីក្តី ដែលកាចសាហាវ
គេពុំអាចទូន្មានបាន ព្រះរាជកុមារគ្រាន់តែយកម្រាមព្រះហស្តមួយចង្អុយប៉ុណ្ណោះ
ក៏ទ្រោមចុះឥតមានពុតកំណាចអ្វីឡើយ ហេតុនេះហើយ ទើបព្រះរាជវង្សថ្វាយព្រះនាមថា “
វត្តង្គុលីរាជកុមារ ” ។
លុះអំណើះពីព្រះវររាជបិតាទៅ
វត្តង្គុលីរាជកុមារបានឡើងគ្រងរាជ្យសម្បត្តិជាតំណតមក ។
ទ្រង់ប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌ទ្រង់បានគ្រប់គ្រងរក្សាអាណាប្រជានុរាស្រ្តដោយសង្គហវត្ថុ ៤
យ៉ាងពុំបាច់ប្រើអាជ្ញាឡើយ ទ្រង់ជាធម្មិករាជ ទ្រង់បានសង់សាលាទាន ៦
ចំណាយព្រះរាជទ្រព្យជាទានដល់ស្មូមយាចកទាំងឡាយរាល់ ៗ ថ្ងៃ ។
ប្រជាជនក៏មានសេចក្តីសប្បាយរីករាយស្រុកទេសមានសន្តិសុខទូទៅ ។
ការសម្បូណ៌សប្បាយ និងសេចក្តីសប្បុរសមនុស្សធម៌នេះ ក៏បានជ្រួតជ្រាបដល់ស្តេចទាំង ១០១
ក្នុងជម្ពូទ្វីប ។ ស្តេចទាំងនោះប្រជុំប្រឹក្សាគ្នា លើកទ័ពចំនួនយោធា ១៨
អក្ខោភិនីមកប្រុងប្រយុទ្ធដណ្តើមយកក្រុងពារាណសីនៃព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជ ហើយបានបញ្ជូនរាជទូតឲ្យនាំរាជសារទៅក្រុងពារាណសីថា
“ សុខចិត្តប្រគល់រាជសម្បត្តិឲ្យយើង ឬចេញច្បាំងតទល់គ្នាយកចាញ់ឈ្នះ ” ។
ព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជ ទ្រង់បានជ្រាបហើយ ឥតមានព្រះទ័យតក់ស្លុតសោះឡើយ
ហើយទ្រង់ត្រឡប់ជាមានព្រះហឫទ័យអង់អាចក្លាហានដូចរាជសីហ៍ ហើយត្រាស់សួររាជទូតនោះថា “
ស្តេចទាំងនោះ មានពួកពលសេនាទាហានចំនួនប៉ុន្មាន
ដែលមានបំណងមកធ្វើសង្គ្រាមជាមួយនឹងយើងនេះ ? ” ។ រាជទូតក្រាបទូលថា មានចំនួនពលទាំងអស់ ១៨ អក្ខោភិនី បានប្រុងត្រៀមចាំជាស្រេច
។
គ្រានោះ
ពួកសហជាតអាមាត្យបានក្រាបទូលព្រះអង្គថា “ សូមទ្រង់ព្រះមេត្តា ប្រោស
យើងខ្ញុំទូលព្រះបង្គំទាំងអស់គ្នា សុទ្ធតែជាអ្នកមានកម្លាំងស្ទាត់ជំនាញក្នុងសង្គ្រាម
ក្លាហានអង់អាច សូមទទួលយកអាសាព្រះអង្គ ចេញចាប់ស្តេចទាំង ១០១ និងពួកពលសេនាទាហានទាំងអស់
សូមព្រះរាជទានព្រះរាជានុញ្ញាត ” ។
ព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជ
មានព្រះរាជឱង្ការថា “ យើងសូមអរគុណអ្នកទាំងអស់គ្នា ប៉ុន្តែណ្ហើយចុះ
អ្នកទាំងឡាយកុំច្បាំងឡើយ តែច្បាំងទៅហើយមុខជាស្តេចទាំង ១០១ និងពួកពលសេនា
និងវិនាសអន្តរាយពុំខាន ខ្ញុំគ្រាន់តែសូមឲ្យអ្នកទាំងឡាយតាមហែខ្ញុំតាមដំណើរប្រក្រតី
ខ្ញុំនឹងជិះដំរីទៅដេញបង្អើលកងទ័ពទាំងនោះឲ្យខ្ចាត់ខ្ចាយអស់ទៅ
ដោយគ្រាន់តែប្រើចង្អុលម្រាមមួយប៉ុណ្ណោះ អ្នកទាំងឡាយកុំព្រួយបារម្ភឡើយ ” ។
លុះបានឫក្សពារពេលាល្អ
ព្រះរាជាឡើងគង់លើខ្នងដំរីសឹកមានអាមាត្យសហជាតតាមហែហមព្រះអង្គ
តាមដំណើរជាប្រក្រតីធម្មតា ព្រមទាំងភ្លេងតូរ្យតន្រ្តីផ្សេង ៗ ព្រះចក្រីយាងចេញតាមទ្វារទិសខាងកើត
បានទតឃើញចតុរង្គសេនារបស់ខ្មាំងច្រើនណាស់ ណែនណាន់តាន់តាប់ ច្រើនស្រទាប់ជាប់ ៗ
បន្តគ្នា មានឧបមាដូចរលកទឹកមហាសមុទ្ររកទីបំផុតគ្មាន ។
ព្រះពោធិសត្វគ្រាន់តែលើកម្រាមព្រះហស្ត ១ ចង្អុលទៅពួកខ្មាំងទាំងនោះ ។ កាលណោះ
ការណ៍អស្ចារ្យក៏កើតឡើងជាក់ស្តែង ស្រាប់តែពួកពលដំរី ធ្លាក់ពីលើខ្នងដំរី
ពលសេះធ្លាក់ពីខ្នងសេះ ពលរងធ្លាក់ពីលើរថ
ពលថ្មើរជើងដាក់មេផាយនាំគ្នារត់ខ្ចាត់ខ្ចាយអស់ទៅ ។ ព្រះរាជាទ្រង់ទតឃើញដូច្នោះ
ក៏មានព្រះរាជហឫទ័យអាណិតអាសូរណាស់ ទ្រង់ត្រាស់ខ្លាំង ៗ ថា “
ចូរអ្នកទាំងឡាយនាំគ្នាក្រោកឡើងចុះ កុំបីភិតភ័យព្រួយបារម្ភអីឡើយ ” ។ ស្តេចទាំងនោះ
ក៏នាំគ្នាក្រោកឡើង លើកដៃប្រណម្យ សូមទោស សូមជីវិត សូមថ្វាយរាជសម្បត្តិដល់ព្រះអង្គ ។
ព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជ ទ្រង់បានទូន្មានប្រដៅស្តេចទាំងនោះ
ឲ្យឋិតនៅក្នុងសន្តិភាពដោយប្រពៃហើយ ទើបទ្រង់បញ្ជូនក្សត្រទាំងនោះ ឲ្យត្រឡប់ទៅកាន់រាជធានីរៀង
ៗ ខ្លួន ។
ព្រះនរបតី ស្តេចត្រឡប់ចូលព្រះរាជនិវេសន៍
ដោយសិរីសួស្តី និងជោគជ័យដ៏ខ្ពង់ខ្ពស់ ។ ឯក្សត្រទាំង ១០១
អង្គបាននាំគ្នាយកគ្រឿងរាជបណ្តាការផ្សេង ៗ មកថ្វាយព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជ
ដោយក្តីស្វាមីភក្តិ ។ ព្រះចក្រីតែងទ្រង់ព្រះរាជទានព្រះរាជទ្រព្យផ្សេង ៗ ដល់ស្មូមយាចកទាំងឡាយ
ទ្រង់ប្រកបដោយទសពិធរាជធម៌តាមរាជប្រពៃណីនៃព្រះមហាក្សត្រអំពីបុរាណ
ទ្រង់ជារាជាធិរាជក្នុងសកលជម្ពូទ្វីប ទ្រង់មានចេស្តាបារមីល្បីល្បាញទូទៅ ។
ស្តេចក្នុងសកលជម្ពូទ្វីប ក៏ឋិតនៅក្នុងឱវាទរបស់ព្រះអង្គដោយគោរពស្មោះត្រង់ទូទៅ ។
អ្នកនិពន្ធបានបញ្ជាក់ថា ម្រាមដ៏មានឫទ្ធិយ៉ាងអស្ចារ្យ
របស់ព្រះបាទវត្តង្គុលីរាជនោះ កើតឡើងដោយអានិសង្សនៃការកសាងម្រាមព្រះហស្តនៃព្រះពុទ្ធបដិមាពីបុព្វជាតិរបស់ព្រះអង្គ
។
(
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ បញ្ញាសជាតក ទំព័រ ១០៩ )
